2. Các thành viên:

Nhóm nghiên cứu “Sóng trong các môi trường đàn hồi” được thành lập từ năm 2006 do PGS. TS. Phạm Chí Vĩnh, chủ nhiệm Bộ môn Cơ học, Khoa Toán-Cơ-Tin học, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, làm trưởng nhóm. Nhóm tập trung vào giải quyết các bài toán liên quan đến truyền sóng trong các môi trường đàn hồi và các ứng dụng. Hiện nay, nhóm có 16 thành viên, trong đó có 4 tiến sỹ, 3 NCS và 9 học viên cao học.

3. Giới thiệu các hướng nghiên cứu chính:

Nhóm tập trung vào bốn hướng nghiên cứu chính sau:

- Sóng mặt Rayleigh, Stoneley. Mục tiêu chính là tìm ra các phương trình tán sắc dạng hiện, các công thức vận tốc sóng.

- Phương pháp tỷ số H/V.

- Sóng trong các môi trường phân lớp. Mục tiêu chính là tìm ra các công thức dạng hiện cho hệ số phản xạ, hệ số khúc xạ, các phương trình tán sắc của các sóng. Đề ra các phương pháp mới để giải số các bài toán truyền sóng trong các môi trường phân lớp khi số lớp là lớn (tùy ý).

- Sóng trong các môi trường có biên hay biên phân chia với độ nhám cao. Mục đích của hướng nghiên cứu này là:

+ Tìm ra các phương trình thuần nhất hóa dạng hiện cho các lý thuyết: lý thuyết đàn hồi, lý thuyết đàn hồi-nhiệt, lý thuyết đàn-điện…trong các miền hai chiều có biên hay biên phân chia với độ nhám cao.

+ Sử dụng các phương trình tìm được để nghiên cứu các bài toán về sự phản xạ, khúc xạ, truền sóng trong các môi trường chứa biên hy biên phân chia với độ nhám cao.

4. Giới thiệu các kết quả và sản phẩm khoa học tiêu biểu (2009-2014)

Mục tiêu của nhóm là đẩy mạnh các nghiên cứu mang tính quốc tế và tăng cường hợp tác quốc tế. Do vậy, từ khi thành lập đến nay, nhóm đã công bố được 35 bài báo trong hệ thống ISI, trong đó có 29 bài là bài báo SCI (chiếm 82%), 06 bài còn lại nằm trong hệ thống SCIE. Tính trong 5 năm gần đây, số lượng các bài báo quốc tế thuộc hệ thống ISI của nhóm đều tăng một cách bền vững. Cụ thể là có 29 bài với số lượng đăng trong các năm là:

- Năm 2009: 3 bài

- Năm 2010: 5 bài

- Năm 2011: 5 bài

- Năm 2012: 5 bài

- Năm 2013: 6 bài

- Năm 2014 (Tính đến 04/2014): 5 bài

Như vậy, hàng năm số lượng bài báo ISI của nhóm nghiên cứu đều duy trì và tăng so với năm cũ. Trong năm nay 2014, số lượng bài báo của nhóm công bố trong 4 tháng đầu năm đã là 5 bài. Ngoài các bài báo công bố trên các tạp chí ISI quốc tế, nhóm đã công bố 5 bài báo trên các tạp chí Cơ học quốc gia, 13 bài trên tuyển tập các hội nghị quốc gia, 01 bài trên tuyển tập hội nghị quốc tế. Các số liệu trên đã chứng tỏ khả năng hoạt động nghiên cứu khoa học của nhóm ngày càng phát triển và mở rộng.

Ngoài mục tiêu công bố quốc tế, nhóm còn tăng cường các hợp tác quốc tế để thiết lập các mối quan hệ quốc tế phục vụ cho công việc nghiên cứu. Cụ thể là nhóm đã thiết lập được mối quan hệ chặt chẽ với trung tâm Vật lý lý thuyết quốc tế ICTP (thuộc UNESCO) thông qua một chương trình hợp tác dài hạn (Federation Program). Hiện nay nhóm đã có 01 Senior Associate, 01 Junior Associate, 01 Associate của TWAS (The Third World Accademy of Science), và 01 NCS làm luận án tiến sỹ theo chương trình STEP tại ICTP. Ngoài ra, nhóm có mối liên hệ chặt chẽ với các nhóm nghiên cứu ở nước ngoài. Cụ thể là nhóm đã có hợp tác với nhóm nghiên cứu mạnh khác trên thế giới sau:

- Từ 2002, hợp tác với nhóm nghiên cứu của GS. Ogden, Đại học Tổng hợp Glasgow, về các bài toán truyền sóng trong các môi trường đàn hồi phi tuyến có biến dạng trước. Đã có 04 bài báo ISI viết chung.

- Từ năm 2006, hợp tác với nhóm của GS. Malischesky, Đại học tổng hợp Jena, cộng hòa liên bang Đức, về vấn đề truyền sóng Rayleigh và đã có 10 bài báo ISI viết chung.

- Từ năm 2009, hợp tác với nhóm nghiên cứu của GS Jose Merodio, Đại học Bách Khoa Madrid, Tây Ban Nha, về vấn đề “Nghiên cứu các mô hình cơ học của các mô mềm” và có 03 bài báo ISI viết chung.

- Từ năm 2008, hợp tác với nhóm nghiên cứu của   Dr Geza Seriani, Viện Địa Vật lý quốc gia của Italia, về vấn đề “Nghiên cứu sóng mặt Rayleigh và Stoneley dưới tác dụng của trọng trường” và đã có 02 bài báo ISI viết chung.

- Từ năm 2011, hợp tác với nhóm nghiên cứu của Dr  Karim Aoudia, ICTP, Italy, về vấn đề “Nghiên cứu sự truyền sóng trong các môi trường đàn hồi xốp”.

- Từ 2013, hợp tác với nhóm nghiên cứu của Dr. Marcos, Viện toán CIMAT của Mexico, về vấn đề “Bài toán ngược trong môi trường phân lớp”.

Về kết quả đào tạo, trong thời gian 5 năm vừa qua, nhóm đã đào tạo được 02 tiến sỹ, 06 thạc sỹ. Một điều chú ý là cả hai tiến sỹ được đào tạo của nhóm khi bảo vệ đều có 05 bài báo quốc tế SCI. Ngoài ra, rất nhiều sinh viên năm cuối chuyên ngành Cơ học vật thể rắn của trường lựa chọn làm việc trong nhóm để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp và nhận được các kết quả rất tốt. Cho đến nay, đã có 03 kết quả trong các khóa luận tốt nghiệp đã được đăng ở 03 bài báo SCI.

Một trong những nhân tố để dẫn đến thành công của nhóm là môi trường nghiên cứu khoa học chuyên nghiệp, mang tính quốc tế. Nhóm tổ chức seminar hàng tuần với nhiều bài toán được quan tâm. Các kết quả nghiên cứu mới của thế giới theo hướng nghiên cứu của nhóm đều được cập nhật thường xuyên thông qua các buổi làm việc tại seminar và các đợt công tác nước ngoài của các thành viên của nhóm. Nhóm cũng thường xuyên mời các báo cáo viên tại các nhóm mạnh trong ngành Cơ học ở trong nước đến báo cáo seminar để tìm kiếm hợp tác. Hiện nay nhóm đang chủ trì 02 đề tài Nafosted trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, và điều này đã hỗ trợ các thành viên của nhóm về mặt tài chính để có thể tập trung thời gian vào công việc nghiên cứu và giúp nhóm có kinh phí tham gia các hội nghị trong nước và quốc tế trên thế giới.

5. Sản phẩm khoa học dự kiến trong 5 năm tới

Với những kết quả hợp tác quốc tế và đào tạo như trên, trong 5 năm tới, nhóm dự kiến sẽ công bố khoảng 30 bài báo ISI và một số bài báo trên các tạp chí khoa học và kỷ yếu hội nghị trong nước với các mục tiêu nghiên cứu như sau: